آتشکدهها در فرهنگ و تاریخ ایران، نمادهای مهمی از دیانت و آیین زرتشتی به شمار میروند. بهطور کلی، آتشکدهها مکانهایی هستند که در آنها آتش مقدس بهعنوان نماد نور، پاکی و حقیقت نگهداری میشود. این مکانها بهعنوان معابد زرتشتیان در نظر گرفته میشوند و نقش مهمی در زندگی مذهبی و اجتماعی آنها داشتهاند.
آتشکدهها دارای ساختارهای معماری خاصی هستند.
معماری آتشکدهها معمولاً شامل یک اتاق مرکزی است که در آن آتش مقدس در یک آتشدان نگهداری میشود. این آتشدان بهطور معمول با سنگهای سفید و یا گرانیت ساخته میشود. در اطراف آتش، دیوارهایی وجود دارد که بهعنوان حفاظ عمل میکنند و درهای ورودی معمولاً به سمت شرق قرار دارند.
ایجاد آتش در آتشکدهها نماد زندگی، روشنایی و حقیقت است. زرتشتیان به آتش بهعنوان یک عنصر مقدس نگاه میکنند و آن را نشانهای از اهورامزدا، خدای بزرگ زرتشتیان، میدانند.
آتشکدههای معروفی در ایران وجود دارند.
بهعنوان مثال، آتشکده "آتشکده آذرگشسپ" در استان فارس و "آتشکده ورهرام" در یزد از جمله این آتشکدهها هستند که قدمت تاریخی بالایی دارند. این آتشکدهها نهتنها از نظر مذهبی، بلکه از نظر فرهنگی و تاریخی نیز اهمیت بسیاری دارند.
در نهایت، آتشکدهها بهعنوان نمادهایی از باورها و فرهنگ زرتشتی، همچنان در ایران و در دل تاریخ باقی مانده و بهعنوان جاذبههای گردشگری نیز شناخته میشوند.