ساخت شطرنج در اکسل
برای ایجاد یک صفحه شطرنج در اکسل، ابتدا باید با ویژگی‌های بنیادی این نرم‌افزار آشنا شوید. صفحه شطرنج معمولاً شامل ۸ ردیف و ۸ ستون است؛ بنابراین، ما باید ۶۴ سلول را در یک قالب مناسب تنظیم کنیم.
۱. تنظیم اندازه سلول‌ها
ابتدا، اندازه سلول‌ها را تغییر دهید. برای این کار:
- با کلیک راست بر روی شماره ردیف‌ها یا حروف ستون‌ها، گزینه "عرض ستون" یا "ارتفاع ردیف" را انتخاب کنید.
- یک مقدار متناسب، مثلاً 40 پیکسل را وارد کنید تا سلول‌ها مربع شکل شوند.
۲. رنگ‌آمیزی صفحه شطرنج
اکنون، زمان رنگ‌آمیزی سلول‌ها است:
- سلول‌های A1، A3، A5 و A7 را انتخاب کنید.
- سپس، از منوی "Home"، گزینه "Fill Color" را انتخاب کرده و رنگی مثل سیاه یا خاکستری تیره را انتخاب کنید.
- حالا این کار را برای سلول‌های B1، B3، B5 و B7 تکرار کنید و رنگ دیگری مانند سفید یا کرم انتخاب کنید.
- این روند را برای تمام ۶۴ سلول تکرار کنید تا الگوی شطرنجی ایجاد شود.
۳. افزودن مهره‌ها
حال نوبت به قرار دادن مهره‌ها است:
- به راحتی می‌توانید از نمادهای موجود در اکسل استفاده کنید. برای مثال، از حروف انگلیسی (P، R، N، B، Q، K) برای نشان دادن پیاده، رخ، اسب، فیل، وزیر و شاه استفاده کنید.
- آنها را در ردیف‌های مناسب قرار دهید. مثلاً، ردیف اول برای مهره‌های سفید و ردیف هشتم برای مهره‌های سیاه.
۴. تنظیمات نهایی
در نهایت، می‌توانید:
- خطوط مرزی سلول‌ها را مشخص کنید.
- با استفاده از "Conditional Formatting"، سلول‌ها را بر اساس مهره‌ها تغییر رنگ دهید.
با این روش، شما یک صفحه شطرنج زیبا و کارآمد در اکسل ایجاد کرده‌اید که می‌تواند به عنوان ابزاری مفید برای بازی یا آموزش شطرنج مورد استفاده قرار گیرد.
ساخت بازی شطرنج در اکسل، یک پروژه جذاب و چالش‌برانگیز است که نیازمند کمی خلاقیت و تسلط بر امکانات اکسل است. این فرآیند در چند مرحله انجام می‌شود که هر کدام نقش مهمی در نتیجه نهایی دارند. در ادامه، به صورت کامل و جامع، این مراحل را شرح می‌دهم.
- طراحی صفحه و ساخت صفحه شطرنج
در ابتدای کار، باید یک صفحه مناسب برای بازی طراحی کنید. برای این کار، یک جدول 8 در 8 ایجاد می‌شود، یعنی 64 خانه. می‌توانید این خانه‌ها را در قالب سلول‌های اکسل تنظیم کنید. بهتر است که هر سلول مربع باشد، پس سایز ستون‌ها و سطرها را برابر کنید. مثلا، ستون‌ها را روی عرض 3 یا 4 و سطرها را روی ارتفاع 20 تنظیم کنید.
سپس، باید رنگ‌های سیاه و سفید را به صورت متناوب در این خانه‌ها قرار دهید. برای این کار، می‌توانید از فرمول‌های شرطی استفاده کنید یا به صورت دستی رنگ‌ها را تنظیم کنید. مثلا، اگر شماره سطر و ستون هر خانه جمع شده، زوج باشد، رنگ یک‌سان و اگر فرد باشد، رنگ دیگر.
- وارد کردن مهره‌ها در صفحه
در این مرحله، باید مهره‌های بازی را در جای خود قرار دهید. بهترین راه، استفاده از نمادهای یونیکد یا تصاویر کوچک است. مثلا، برای مهره‌های سیاه و سفید، می‌توانید از نمادهای خاص مانند ♟️، ♞، ♜، ♝، ♚، ♛ و یا تصاویر PNG استفاده کنید.
مهره‌ها باید در سطوح اولیه قرار بگیرند، یعنی ردیف‌های 1 و 2 برای مهره‌های سفید و ردیف‌های 7 و 8 برای مهره‌های سیاه. هر مهره در جایگاه مخصوص خود قرار می‌گیرد، که این کار را می‌تونید با وارد کردن نمادها یا تصاویر در خانه‌های مرتبط انجام دهید.
- افزودن قابلیت حرکت مهره‌ها
این بخش مهم‌ترین قسمت است. باید راه‌هایی برای حرکت مهره‌ها در نظر گرفت. در اکسل، این کار با استفاده از فرمول‌های شرطی، ماکروها (VBA)، یا لینک‌های هایپرلینک انجام می‌شود.
یک راه، این است که کاربر روی مهره کلیک کند، سپس گزینه‌های حرکت آن ظاهر شوند. مثلا، می‌توانید با استفاده از سلول‌های جداگانه، مسیرهای قابل حرکت را نشان دهید و با کلیک کردن روی آنها، مهره را به آن خانه منتقل کنید.
برای این کار، برنامه‌نویسی VBA پیشنهاد می‌شود، چون امکان کنترل دقیق‌تر و واکنش سریع‌تر را فراهم می‌کند. با نوشتن کدهایی که حرکت‌های مجاز هر مهره را کنترل می‌کنند، می‌توانید بازی را قابل بازی کنید.
- کنترل قوانین بازی
در این مرحله باید قوانین پایه‌ای شطرنج، مانند حرکت‌های مخصوص هر مهره، قاپیدن مهره‌های حریف، مات و شش، و کشیدن مهره‌ها رعایت شوند. این کار با نوشتن کدهای VBA امکان‌پذیر است. مثلا، کدهایی که بررسی می‌کنند که آیا حرکت مجاز است یا نه، یا اینکه آیا شاه در معرض خطر قرار دارد.
- افزودن امکانات اضافی
در آخر، می‌توانید امکاناتی نظیر نگهداری امتیاز، زمان‌بندی، و ذخیره و بارگذاری بازی، یا حتی طراحی رابط کاربری بهتر، اضافه کنید. این موارد، باعث می‌شود بازی حرفه‌ای‌تر و جذاب‌تر شود.
---
در مجموع، ساخت یک بازی شطرنج در اکسل نیازمند طراحی دقیق، برنامه‌نویسی VBA و کمی خلاقیت است. این پروژه، نه تنها یک سرگرمی است، بلکه یک فرصت عالی برای یادگیری عمیق‌تر امکانات اکسل و برنامه‌نویسی است. اگر نیاز دارید، می‌توانم نمونه کد، یا راهنمای تصویری هم برایتان تهیه کنم!
