تحقیق آماده جزوه درباره اخلاق اسلامی در قالب فایل ورد

دانلود تحقیق آماده جزوه درباره اخلاق اسلامی در قالب فایل ورد با قابلیت ویراش

دوستان برای شما یک کتاب درباره اخلاق اسلامی را آماده دانلود تهیه ساختیم که می‌توانید به عنوان جزوه از آن استفاده نمایید.

این یک مقاله تحقیقی یا جزوه درسی قابل دانلود در زمینه اخلاق اسلامی است که در قالب فایل ورد (Word) موجود می‌باشد و قابلیت ویرایش توسط کاربر را دارد. 

جزئیات بیشتری از این تحقیق آماده جزوه درباره اخلاق اسلامی در قالب فایل ورد با قابلیت ویراش ارائه می‌شود:

• عنوان: "تحقیق آماده جزوه درباره اخلاق اسلامی در قالب فایل ورد با قابلیت ویرایش"
• فرمت فایل: Microsoft Word (.doc یا. docx)
• سازگاری: قابل باز شدن و ویرایش با نسخه‌های مایکروسافت آفیس از ۲۰۱۳ تا جدیدترین نسخه
• قابلیت ویرایش: فایل پس از دانلود قابل ویرایش می‌باشد
• قابلیت چاپ: فایل بدون هیچ‌گونه مشکلی قابل چاپ است
• تعداد صفحات: ۷۳

خلاصه‌ای از محتوا:

اخلاق در لغت جمع "خُلُق" و "خُلُق" است که به معنای خُلق، صفت و طبیعت است. به حالات و صفاتی اطلاق می‌شود که در نفس به صورت عادت درآمده‌اند، اعم از فضایل و رذایل.
صفات روحانی به دو دسته متغیر (حال) و ثابت (ملکه) تقسیم می‌شوند بر اساس پایداری و ریشه‌دواری آن‌ها در نفس.
این منبع به نظر می‌رسد مروری جامع بر مفهوم اخلاق اسلامی ارائه می‌دهد و موضوعاتی مانند تعریف اخلاق، طبقه‌بندی صفات روحانی و سایر مفاهیم مرتبط را پوشش می‌دهد. این اثر به عنوان یک منبع مرجع مفید برای درک دیدگاه اسلامی در زمینه اخلاق به نظر می‌رسد.

در ادامه به توضیح مفصل‌تر درباره این موضوع می‌پردازم:

اخلاق در دین اسلام موضوعیت بسیار مهمی دارد و از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. در واقع اسلام به عنوان دینی کامل و جامع، علاوه بر ارائه دستورات و قوانین خاص در زمینه‌های مختلف زندگی بشر، توجه ویژه‌ای به بعد اخلاقی و تربیتی انسان نیز داشته‌است. اخلاق اسلامی دربرگیرنده مجموعه ارزش‌ها، فضایل و رفتارهای پسندیده است که مسلمانان باید در زندگی خود به آن‌ها پایبند باشند.

در آموزه‌های اسلامی، اخلاق نه تنها به عنوان یک بُعد جداگانه در کنار سایر ابعاد دینی مطرح شده، بلکه به عنوان محور و هدف اصلی بعثت پیامبران الهی نیز معرفی شده‌است. قرآن کریم در آیات متعددی به اهمیت اخلاق و لزوم پایبندی مسلمانان به آن تأکید کرده‌است. همچنین سیره و سنت معصومان (علیهم السلام) به عنوان الگوی عملی اخلاق اسلامی مطرح می‌باشد.

اخلاق اسلامی بر پایه‌ی چهار اصل اساسی استوار است که عبارتند از: توحید، نبوت، معاد و عدل. این اصول بنیادین همه جنبه‌های زندگی انسان مسلمان را فرا گرفته و تحت تأثیر قرار می‌دهند. همچنین مفاهیم و ارزش‌های اخلاقی اسلام در ده فرمان اخلاقی که در قرآن کریم آمده، خلاصه شده‌اند.

در اخلاق اسلامی، هر عمل و رفتاری از جنبه‌های مختلف مورد بررسی قرار می‌گیرد. در این دیدگاه، علاوه بر بُعد ظاهری رفتارها، به بُعد باطنی و انگیزه‌های درونی اعمال نیز توجه ویژه‌ای می‌شود. به همین دلیل است که در اخلاق اسلامی، مفاهیمی چون نیت، اخلاص، تقوا و. نقش بسیار مهمی ایفا می‌کنند.

از جمله مهم‌ترین مؤلفه‌های اخلاق اسلامی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• توحید و یگانگی خداوند: این اصل بنیادین اسلام، مبنای اعتقادی و ارزشی اخلاق اسلامی را شکل می‌دهد. باور به خداوند یکتا و انجام اعمال و رفتارها به قصد قرب و رضایت او، محور اصلی اخلاق اسلامی است.
• نبوت و اطاعت از پیامبران الهی: پیامبران به عنوان الگوی کامل اخلاق و رفتار انسانی معرفی شده‌اند و مسلمانان موظف به پیروی از سیره و سنت آنان هستند.
• معاد و حیات جاودانه: باور به زندگی پس از مرگ و حساب و کتاب اعمال در پیشگاه خداوند، مسلمانان را به انجام اعمال نیک و پرهیز از رفتارهای ناپسند ترغیب می‌کند.

متن کوتاه انتخاب شده از داخل کتاب درباره اخلاق اسلامی به صورت زیر است

اخلاق در لغت جمع «خُلُق» و «خُلق» است. «خُلُق» یا «خُلق» در لغت به معنی سرشت، خوی و طبیعت است، در واقع صفت یا هیئتی است که در نفس به صورت ملکه درآمده باشد. این اطلاق شامل فضائل و رذائل می‌شود.
صفات نفسانی از حیث پایداری و ناپایداری یا رسوخ در نفس یا عدم رسوخ در نفس به حال و ملکه تقسیم می‌شوند.
حال: حال به آن صفات نفسانی اطلاق می‌شود که در نفس پایدار نیست.
ملکه: ملکه به آن سنخ از صفات نفسانی اطلاق می‌شود که در نفس پایدار است.
برای مثال کسی که عمل شجاعانه ای را به جهت این که رسوخ در نفس ندارد آگاهانه انتخاب نماید و رفتار نماید به نحوه بروز این صفت اخلاقی از حیث رسوخ نداشتن در نفس، حال گفته می‌شود امّا چنانچه این عمل شجاعانه آن قدر تکرار شود که رسوخ در نفس پیدا کند و پایدار شود به گونه ای که فرد بدون فکر و تأمل آن عمل را انجام دهد به آن «ملکه» می‌گویند.

۱-۲-مفهوم اصطلاحی
آنچه در ادامه به عنوان معنای اصطلاحی آورده می‌شود گزیده‌ای از بین معانی اصطلاحی دانشمندان علم اخلاق است نه تمام آنها، که صرفاً به صورت عمده به سه تعریف اشاره می‌شود.
معنای نخست: اخلاق به معنی ملکات نفسانی به کارگرفته می‌شوند که شامل ملکات پسندیده و ناپسند می‌شود.
معنای دوم: اخلاق به معنی حالات نفسانی گرفته می‌شود که شامل حالات پسندیده و ناپسند می‌شود
معنای سوم: اخلاق به معنای حالات و ملکات صرفاً پسندیده به کار گرفته می‌شود.
۲. علم اخلاق:
علمی است که از فضائل و رذائل اخلاقی و راه‌های کسب فضائل و دفع رذائل برای شکل‌گیری و حفظ شخصیت اخلاقی انسان، بحث می‌کند.
۲-۱-تبارشناسی علم اخلاق
علم اخلاق در مکاتب و مذاهب گوناگون متفاوت است چرا که معیار فضیلت و رذیلت در آنها متفاوت است. در حوزه مسلمانان چهار گونه عمده علم اخلاق وجود دارد:
۲-۱-۱-علم اخلاق روایی:
وجه همت در این نوع از اخلاق بر گردآوری و نقل آیات اخلاقی قرآن کریم و روایات اخلاقی رسیده از سوی معصومین (ع) و دسته‌بندی آنها است چرا که مشرب اخلاق نقلی متکی بر روش اخباری بوده که صرفاً مبتنی بر آیات و روایات است. در این رویکرد، گزارش اخلاق وحیانی، مقصود است وچارچوب بحث، بسیط وساده است واز حد دسته‌بندی فراتر نمی‌رود و از مبادی وغایات کلی سخن گفته می‌شود وفضایل ورذایل نفسانی در چارچوب وانگاره ای ساده وصریح مطرح می‌گردد در این اخلاق، اصل، سخن خدای سبحان، پیامبر (ص) وامامان معصوم (ع) است.
مشکات الانوار طبرسی، غررالحکم آمدی، الزهد حسین اهوازی، مصادقه الاخوان شیخ صدوق و منیه المرید فی آداب المفید و المستفید اثر شهید ثانی، در میان آثار شیعه، وشعب الایمان بیهقی، الادب المفرد بخاری، الزهد عبدالله بن مبارک ورسائل ابن ابی الدنیا، در اهل سنت، در شمار برجسته‌ترین نمونه‌های کهن اخلاق نقلی ماثور قرار می‌گیرند.

۲-۱-۲- علم اخلاق عرفانی:
اخلاق عرفانی، اخلاقی است که عرفا و متصوفه مروج آن بوده و مبتنی بر سیر و سلوک و کشف و شهود می‌باشد و البته به مقیاس گسترده‌ای از کتاب و سنت بهره جسته و مشتمل است بر: صبر، رضا، شکر، حیا، صدق، ایثار، تواضع، فتوت و انبساط.
منازل السائرین اثر خواجه عبدالله انصاری و شرح بر آن اثر کمال الدین عبد الرزاق کاشانی؛ اوصاف الاشراف اثر خواجه نصیر الدین طوسی؛ المراقبات فی اعمال السنه اثر جمال السالکین مرحوم حاج میرزا جواد ملکی تبریزی. «رساله سیر و سلوک» منسوب به «سید بحرالعلوم». «تذکره المتقین»، تألیف عارف دلسوخته آیت الله شیخ محمد بهاری همدانی قدس الله سرّه
۲-۱-۳-علم اخلاق فلسفی:
اخلاق فلسفی را گونه ای از نظامهای اخلاقی دانسته‌اند که مبادی، فهم از موضوع، غایت، مقوله بندی وروشهایش را از نوعی فلسفه وام می‌گیرد. ماده این گونه اخلاق، یک نظام ارزشی وهنجاری (مثلاّ دینی)، وصورت آن مقوله بندیهای فلسفی است. مفهوم محوری این مشرب اخلاقی، سعادت از دیدگاه فلاسفه است. اخلاق فلسفی در حوزه مسلمانان مانند خود فلسفه در سه چهره می‌تواند جلوه گر شود: مشرب اخلاق فلسفی مشائی، مشرب اخلاق فلسفی اشراقی ومشرب اخلاق فلسفی صدرائی ولی اخلاق فلسفی رایج در حوزه فلسفه اسلامی، اخلاق فلسفی ارسطوئی بوده وپیروان فراوانتر ونیرومندتری در جهان اسلام داشته‌است. البته نظام اخلاقی ارسطوئی دیباچه ای برسیاست است واخلاق فلسفی در جهان اسلام در غایت یعنی سعادت با سیاست مرتبط است. با اوج‌گیری بحث‌های کلامی، اخلاق به‌سوی صبغه و سیستم عقلی و نظری گام برداشت و مایور از تعقل و نظر گشت.
تهذیب الاخلاق و تطهیر الاعراق (یا طهاره الاعراق) نوشته ابوعلی احمدبن محمدبن یعقوب رازی ملقب به مسکویه فیلسوف قرن چهارم؛ تحصیل السعاده اثر فارابی قرن سوم و چهارم. اخلاق ناصری اثر خواجه نصیر الدین طوسی؛ رسائل اخوان الصفا و خلان الوفاء اثر اخوان الصفا.

۲-۱-۴-علم اخلاق تلفیقی:
رویکرد ومشرب چهارم در علم اخلاق اسلامی، اخلاق تلفیقی / ترکیبی / مزجی (نقلی + عقلی + عرفانی) است. گرچه در مشرب اخلاق تلفیقی، کوشش برآن است که از امتیازات هر سه رویکرد ومشرب دیگر بهره‌گیری شود، اما با توجه به اختلاف دو مکتب اخلاق عقلی وعرفانی در مبانی معرفت شناختی وانسان شناختی، که حاصلی جز دو رویکرد کاملاّ متباین ندارد، تلفیق به معنی ترکیب در غایت ومبانی اخلاق، بسیار دور از انتظار است ونمی توان به ترسیم غایتی برای اخلاق تلفیقی توفیق یافت که نمایندگان حقیقی هر دو مشرب اخلاقی را خشنود سازد. واگر تلفیق به معنی عام مراد باشد، طیف وسیعی از آثار اخلاقی را شامل می‌شود که در برخی از آنها رویکرد فلسفی غلبه دارد ودر بعضی رویکرد عرفانی ودر بعضی رویکرد نقلی.
معراج السعاده اثر ملا احمد نراقی المحجه البیضاء فی تهذیب الاحیاء اثر ملا محسن فیض کاشانی، جامع السعادات اثر ملا محمد مهدی نراقی. کیمیای سعادت و احیاء العلوم الدین اثر امام محمد غزالی.

۲-۲-ضرورت و اهمیت علم اخلاق اسلامی:
خداوند معماری شخصیت انسان را به او واگذار نموده‌است، شخصیت انسان معدل خصال اخلاقی خوب و بدی است که با آنها می‌اندیشد، قضاوت می‌کند، تصمیم می‌گیرد و در نهایت رفتارهای او شکل خاصی می‌گیرد همین شکل خاص رفتاری یا شخصیت پایه سعادت یا شقاوت یا تلفیقی از این دو در دنیا و آخرت می‌باشد. در مورد جامعه انسانی هم وضع به همین صورت است چون جامعه را افراد تشکیل می-دهند هر اندازه که افراد جامعه دارای شخصیت بزرگ اخلاقی باشند شخصیت آن اجتماع نیز بزرگ شده و اخلاقی تر می‌گردد پس رشد یا افول انسانیت یا سعادت و شقاوت یک اجتماع نیز منوط به شخصیت اخلاقی آن اجتماع است. علم اخلاق اسلامی شیوه معماری شخصیت انسانی و الهی افراد و جامعه اسلامی است. هدف علم اخلاق اسلامی شکفتن شخصیت انسان در مسیر تقرب به خداست.
علامه جعفری: اخلاق شکفتن شخصیت آدمی در مسیر حیات معقول است.
مطالعات اخلاقی جهت معماری شخصیت انسان به دو صورت است:
گاهی مطالعات اخلاقی پیرامون (چگونگی رفتار انسان استه)
گاهی مطالعات اخلاقی پیرامون (چگونه بودن نفس استه) نفس انسان دارای سه قوه شهوت، غضب و عقل است. سلطنت وجود انسان بایستی چگونه باشده باید تحت سیطره عقل و شرع باشد.
علم اخلاق شیوه تجسم عملی آموزه‌های یک مکتب است یعنی اگر بنا باشد یک مکتب به صورت فردی و اجتماعی بروز عینی داشته باشد لازم است شخصیت افراد و هویت جامعه بر طبق شیوه اخلاقی آن مکتب شکل گرفته باشد. در مکتب اسلام، افراد مسلمان و جامعه اسلامی بایستی بر اساس آموزه‌های اخلاق اسلامی در تحقق شخصیت و هویت اسلامی جامعه تلاش نمایند. هر گونه تعلل در انجام این رسالت، می‌تواند افراد و جامعه را از دست یای به هدف غایی دین با اشکال مواجه نماید. پیامبر گرامی اسلام که صلوات و رحمت خدا بر او باد فرمود:
انی بعثت لاتمم مکارم الخلاق
من برای تمام نمودن مکارم اخلاق مبعوث شده‌ام.
اگر شخصیت و هویت مکارم اخلاق مد نظر پیامبر برای افراد و جامعه محقق نشود افراد و جامعه؛ هدف پیامبر از برانگیخته شدن به پیامبری را در خود محقق ننموده‌اند. به تعبیر دیگر این افراد و این جامعه از محقق نمودن هدف غایی دین حق کوتاهی نموده و مستوجب آثار دنیوی و عواقب اخروی آن هستند.
در نیتجه با توجه به این که دین اسلام کامل‌ترین و اصیل‌ترین معیارهای انسانی و الاهی اخلاق را ارائه می‌دهد. ضروری است افراد مسلمان و جامعه مسلمین به اخلاق اسلامی تخلق پیدا کنند تا دچار معضلات دنیایی و آخرتیِ بی‌توجهی به آن نگردند.
گذشته از این مطلب آیات و روایات زیادی در صدد بیان ضرورت و اهمیت تخلق به اخلاق اسلامی می‌باشند برای نمونه به برخی اشاره می‌کنیم:
در قرآن کریم، مهم‌ترین وظیفه پیامبر را توجّه به امر تزکیه و اصلاح نفوس دانسته شده‌است؛ و اهمیت تعلیم نیز به خاطر مقدمه بودن آن برای تربیت است. (هُوَ الذِی بَعَثَ فِی الْاُمیینَ رَسُولاً مِنْهُمْ یَتْلُوا عَلَیْهِمْ آیاتِهِ وَ یُزَکیهِمْ وَ یُعَلمُهُمُ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَهَ وَ اِنْ کانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِی ضَلال مُبِین)؛ (سوره: الجمعه آیه: ۲) او کسی است که در میان جمعیت درس نخوانده، رسولی از خودشان برانگیخت، تا آیاتش را بر آنها بخواند و آنها را پاکیزه کند و کتاب و حکمت بیاموزد، هر چند پیش از آن در گمراهی آشکاری بودند.
قرآن کریم در سوره شمس یازده قسم یاد می‌نماید آنگاه می‌فرماید کسی رستگار می‌شود که تزکیه نفس نمایند و خویشتن خویش را از آلودگی‌های اخلاقی بزداید «قد افلح من زکیها و قد خاب من دسیها (سوره شمس، آیات ۹ و ۱۰)».
پیامبراسلام علاوه بر آنکه در مقام سخن به اخلاق وفضایل اخلاقی بالا بود. در مقام عمل ورفتار نیز فضایل اخلاقیش مشهور بود.
وانّکَ لَعَلی خُلقٍ عظیم (سوره قلم آیه ۲۹) و تو اخلاق عظیم وبرجسته ای داری.
روایت پیامبر گرامی اسلام هدف بعثت و برانگیخته شدنشان به رسالت را ایجاد تصویری عینی از اخلاق کریمانه معرفی نمودند؛ «انی بعثت لاُتمم مکارم الاخلاق» (محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۶۷، باب ۵۹، حدیث ۱۸)
امام کاظم (ع): لازم‌ترین دانش برای تو دانشی است که تو را به صلاح قلبت راهنمایی کند و فساد آن را برایت آشکار سازد. (مستدرک الوسائل، ج۱۲، باب ۱۰۱، حدیث ۱۳۷۹۲.)
برای تبیین ضرورت اخلاق بررسی چند سئوال اهمیت دارد:
۱-نبود اخلاق چه پیامدی دارده
هدف بعثت پیامبر (ص) تأکید بر تجلی تمام اخلاق انسانی و الاهی می‌باشد. زمانی انسان بر مدار انسانی قرار می‌گیرد که بر پایه فطرت انسانی و الاهی تجسم اخلاق کریمانه باشد در غیر این صورت از مقام انسانی و الاهی خود سقوط نموده، تا پست‌ترین و ذلت بارترین رتبه پیش می‌رود، دنیا و آخرت خویش را ویران می‌نماید.
اقوام روزگار به اخلاق زنده‌اند قومی که گشت فاقد اخلاق مردنی است!
۲-بودن اخلاق چه آثاری دارده
جلب محبت و دوستی مردم
امام علی علیه السلام فرمودند: «مَنْ حَسُنَ خُلْقُهُ کَثُرَ مُحِبوهُ وَاَنِسَتِ النفُوسُ بِهِ؛ کسی که رفتارش نیکو گردد، دوستدارانش زیاد می‌شوند، و جانها با او انس می‌گیرند.»
آبادانی و زیادی عمر
حضرت صادق علیه السلام فرمودند: «اَلْبِر وَحُسْنُ الْخُلُقِ یَعْمُرانِ الدیارَ وَیَزیدانِ فِی الاعْمارِ؛ به درستی که نیکی و حسن خلق، شهرها را آباد و عمرها را طولانی می‌کنند.»
زیادی رزق
علی علیه السلام فرمودند: «فی سَعَهِ الاَخْلاقِ کُنُوزُ الارْزاقِ؛ در وسعت خُلقها، گنجهای روزی نهفته‌است.»
زیادی عمر
از حضرت صادق علیه السلام نیز نقل شده که «اَلْبِر وَحُسنُ الخُلُقِ. یَزیدانِ فِی الاعْمارِ؛ نیکی و خوش‌اخلاقی. عمرها را طولانی می‌کنند.»
به دست آوردن هویت انسانی
علی علیه السلام می‌فرماید: «اَکْرَمُ الْحَسَبِ حُسْنُ الخُلُقِ؛ گرامی‌ترین حَسَب، اخلاق نیکو است.» حسب انسان را اخلاق او تعیین می‌کند و گرامی‌ترین نژاد، نسب، حسب و هویت انسان «حسن خلق» اوست که همواره او را همراهی می‌کند.

و... برای مطالعه کامل فایل را دانلود فرمایید.