تکنیک دلفی فازی: یک رویکرد نوین در پیشبینی و تصمیمگیری
تکنیک دلفی فازی، یک روش تحقیقی و مشاورهای است که به منظور جمعآوری نظرات گروهی از کارشناسان و متخصصان در یک زمینه خاص استفاده میشود. این روش به ویژه در زمینههایی که عدم قطعیت و پیچیدگی بالایی وجود دارد، بسیار مؤثر است.
در این تکنیک، معمولاً یک گروه از متخصصان انتخاب میشود و نظرات آنها به صورت ناشناس جمعآوری میشود. بدین ترتیب، هر کارشناس میتواند بدون تأثیرپذیری از دیگران نظرات خود را بیان کند. این روش شامل چندین دور پرسش و پاسخ است که در هر دور، نتایج و نظرات به شرکتکنندگان بازخورد داده میشود. به این ترتیب، شرکتکنندگان میتوانند نظرات خود را اصلاح یا تغییر دهند.
فازهای اصلی تکنیک دلفی فازی شامل:
- شناسایی مسئله: در ابتدا، مسئله یا موضوع مورد بررسی شناسایی و تعریف میشود.
- انتخاب کارشناسان: متخصصان مرتبط با موضوع انتخاب میشوند. این انتخاب باید به گونهای باشد که تنوع و عمق نظرات در نظر گرفته شود.
- جمعآوری دادهها: نظرات کارشناسان به صورت ناشناس جمعآوری میشود. از آنجا که این نظرات فازی هستند، به راحتی میتوان عدم قطعیتها را مورد توجه قرار داد.
- تحلیل دادهها: دادههای جمعآوریشده تحلیل میشود. در این مرحله، از تکنیکهای آماری و فازی برای پردازش دادهها استفاده میشود.
- تکرار فرآیند: فرآیند ممکن است چندین بار تکرار شود تا به نقطه مشترکی از توافق برسند.
این تکنیک به دلیل قابلیت خود در تعیین نظرات جمعی و جلوگیری از تأثیرات منفی گروهی، در بسیاری از حوزهها، از جمله مدیریت پروژه، برنامهریزی استراتژیک و پژوهشهای بازار، مورد استفاده قرار میگیرد.
در نهایت، تکنیک دلفی فازی با ترکیب قدرت تحلیل فازی و نظرات تخصصی، به تصمیمگیریهای دقیقتر و مؤثرتر کمک میکند.